Dynamiczny rozwój infrastruktury, rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz ponad czterokrotny wzrost liczby mieszkańców – to tylko niektóre z osiągnięć, które udało się zrealizować władzom Gminy Dopiewo w ciągu ostatnich 35 lat. Ale początki były trudne. Zapytaliśmy o wspomnienia z ostatnich dekad byłych czterech Wójtów, jednego komisarza i obecnego Wójta.

Fundamenty lokalnej samorządności

Zacząć trzeba jednak od tego, że wybory wyglądały zupełnie inaczej niż dziś. - Mieszkańcy głosowali jedynie na Radnych Gminy, dopiero spośród nich wybierano Wójta. Kandydaci na Wójta brali udział w konkursach, w których odpowiadali na pytania radnych i mieszkańców – wspomina Marek Bednarczyk, pierwszy Wójt Gminy Dopiewo wybrany w taki sposób.

Sytuacja gminy Dopiewo była w tamtych czasach bardzo trudna. – Posiadaliśmy niewielkie środki budżetowe, niskie dochody oraz bardzo skromną sieć infrastruktury. Nie mieliśmy możliwości zaciągania pożyczek. Naszym źródłem dochodu był podatek od nieruchomości, subwencja oraz dotacja z budżetu centralnego. Nie mogliśmy liczyć na inwestorów, bo tych przyjmowały gminy lepiej przygotowane do wsparcia nowych inwestycji - przyznaje Bednarczyk.

Trwały budowy nowej szkoły i ośrodka zdrowia, które tuż po wyborach samorządowych zostały wstrzymane z uwagi
na brak środków w budżetach Wojewody i Zakładu Opieki Zdrowotnej. - Zaraz po wyborach zamknięto aptekę, ponieważ nie przynosiła zysków, a właściciel wypowiedział umowę na ośrodek zdrowia i zostaliśmy bez placówki – mówi pierwszy Wójt Gminy Dopiewo.

Gmina mogła jednak liczyć na zaangażowanie lokalnej społeczności. Dzięki determinacji i zaangażowaniu udało się dokończyć budowę szkoły oraz utrzymać ośrodek zdrowia. Po wielu trudach wybudowano również sieć wodociągową, gazową i telefoniczną. Gmina zaczyna się rozwijać W 1993 roku, po rezygnacji ówczesnego Wójta, Rada Gminy powierzyła tę funkcję Andrzejowi Strażyńskiemu, który później również był wybrany w no-
wym trybie wyborczym tzn. przez wybory bezpośrednie mieszkańców. Funkcję włodarza pełnił ostatecznie przez 17 lat.

- Byliśmy typową gminą rolniczą, w której większość jej mieszkańców utrzymywała się z pracy w gospodarstwach indywidualnych, państwowych gospodarstwach rolniczych czy też spółdzielniach rolniczych. Zresztą PGR był największym pracodawcą w gminie – wspomina Strażyński, który zauważał jak bardzo rosły potrzeby mieszkańców. – Największym wyzwaniem było zbudowanie infrastruktury, pełnego dostępu do mediów, ale nie mogliśmy zapomnieć o drogach, chodnikach czy szkołach i placach zabaw – wylicza były Wójt.

Dużym wyzwaniem były zatory w płynności ruchu na drogach prowadzących do i z Poznania - Ten problem został w dużym zakresie zmniejszony poprzez przebudowę istniejących dróg oraz budowę drogi ekspresowej S11. Pierwszym działaniem w tym kierunku było przebudowanie drogi wojewódzkiej nr 307 prowadzącej do Nowego Tomyśla, budowa dwóch pasów oraz rond. Wybudowanie drogi S11 bardzo usprawniło sytuację komunikacyjną w gminie – mówi Strażyński.

– Przez ostatnie 35 lat można za obserwować dużą zmianę w gminie, wiele z nich miało miejsce w zakresie urbanistyki i ładu przestrzennego. Gmina Dopiewo straciła charakter typowej gminy rolniczej a stała się miejscem wyboru na życie i pracowanie w niej wielu nowych jej mieszkańców. Przyrost liczby mieszkańców przekłada się na wzrost dochodów do budżetu gminy, ale także powoduje nowe wyzwania, które stają przed samorządem – podkreśla były Wójt Strażyński.

Utworzenie samorządów spowodowało, że miasto Poznań podjęło decyzję o zaprzestaniu dotowania podmiejskich linii autobusowych. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne zaoferowało gminom utrzymanie komunikacji, ale koszty były dla raczkujących samorządów zbyt duże. Dlatego na początku lat 90-tych gminy rozpoczęły prace nad własną komunikacją. Początkowo opierano się na współpracy pomiędzy gminami. Autobusy MPK wróciły na gminne ulice wiele lat później, dopiero w październiku 2015 roku.

O tym jak zmieniła się Gmina w zakresie komunikacji najlepiej świadczy fakt, że dziś na jej terenie funkcjonuje nie tylko osiem bezpłatnych linii autobusowych, które działają na zlecenie Gminy Dopiewo. Dodatkowo działa także sześć linii dziennych i dwie nocne, które są realizowane na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu. Warto także wspomnieć o połączeniach kolejowych, które funkcjonują w ramach
Kolei Metropolitalnej.

Nowe wyzwania, nowe tempo

Zanim jednak to nastąpiło, w 2010 roku funkcję Wójta objęła Zofia Dobrowolska – do dziś jedyna kobieta na tym stanowisku. Przed objęciem funkcji Wójta była Przewodniczącą Rady Gminy Dopiewo. Mimo wielu wyzwań stojących przed włodarzami Gminy na przełomie wieków, nadal zauważała ona rosnące potrzeby mieszkańców. - Brakowało wszystkiego, co w nowoczesnej gminie być powinno – zaznacza Dobrowolska, która ze względu na znaczący przypływ mieszkańców zaobserwowała jak ważne jest postawienie na rozwój edukacji.

- Brakowało nam przedszkoli oraz nowoczesnych szkół, których nie było stać na zakup kredy. Znamiennym jest, że wybudowane szkoły od razu po ich oddaniu do użytku okazywały się za małe. Tak było ze szkołą w Dąbrówce. Szkole w Dopiewcu groziło zamknięcie, a dziś jest ponownie rozbudowywana. Rozpoczęliśmy budowę Gimnazjum w Dopiewie, które zostało dokończone przez mojego następcę - opowiada Dobrowolska, która obserwowała także inne potrzeby. 

- Centrum Dopiewa zmieniło swój wizerunek. Zburzona została stara obora i masztalarnia, które odsłoniły przestrzeń w centrum tej miejscowości. Wybudowano ul. Łąkową, Leśną i Powstańców. W całej gminie powstały kilometry nowych dróg z kanalizacją i odwodnieniem. Zadbaliśmy też o kulturę, powstało Centrum Rehabilitacyjno-Kulturalne w Konarzewie oraz Centra Rekreacyjne w Żarnowcu i w Zborowie - dodaje. Przez ostatnie niespełna cztery dekady, według Zofii Dobrowolskiej Gmina Dopiewo przekształcona została z gminy rolniczej w nowoczesną gminę przyja-zną mieszkańcom osiedlającym się tu na stałe. - Nowi mieszkańcy powinni jednak pamiętać, że nie są tutaj sami. Powinni uszanować miejsca pamięci i zwyczaje rdzennych mieszkańców – zauważa Dobrowolska.

Rozwój mimo wyzwań

W roku 2014 r. mieszkańcy powierzyli stanowisko Wójta śp. Adrianowi Napierale. Z zaangażowaniem budował nowoczesną Gminę. Nadal przybywało mieszkańców - ok. tysiąca rocznie. Potrzebna była dalsza rozbudowa oczyszczalni, kanalizacji sanitarnej, dróg, chodników - kolejne rozbudowy szkół i przedszkoli. Adrian Napierała niespodziewanie zmarł w grudniu 2020 roku. Po nim urząd objął Komisarz Zbyszko Górny.

- Kiedy w styczniu 2021 roku odebrałem telefon z Wielkopolskiego Urzędu Wielkopolskiego z propozycją objęcia funkcji Wójta Gminy Dopiewo, nie zastanawiałem się długo. Dzięki poznaniakom, którzy od kilkunastu lat obdarzali mnie zaufaniem powierzając mi mandat radnego osiedlowego, a następnie miejskiego, miałem kilkunastoletnie doświadczenie samorządowe. Wiedzę i doświadczenie chciałem wykorzystać w skutecznym zarządzaniu gminą - wspomina Górny. - Poza tym powołanie na każde stanowisko przez Prezesa Rady Ministrów jest zawsze wielkim zaszczytem i ogromnym zobowiązaniem - dodaje.

Górny zaznacza, że gmina była w dobrej kondycji, na co wskazywały liczne rankingi. Był to okres bardzo intensywnej pracy, poznawania się nawzajem, ustalenia zasad współpracy i obiegu dokumentów. Gmina z perspektywy pełniącego obowiązki przez pięć miesięcy Zbyszko Górnego – rozwijała się w szybkim tempie Zdaniem byłego Komisarza, a także pozostałych Wójtów – kluczowe było zbudowanie zachodniej obwodnicy Poznania, a także węzła Poznań-Zachód z drogą ekspresową S11 oraz S5. - Dzięki dobremu skomunikowaniu gmina skutecznie walczy z sąsiednimi gminami o pozyskanie nowych inwestycji.

Równolegle powstają te z zakresu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, poprawy bezpieczeństwa jak budowa chodników, nowych odcinków dróg, oświetlenia ulicznego, co przyczynia się do podniesienia poziomu życia mieszkańców. Ważne jest także, że mieszkańcy gminy mogą korzystać z systemu regularnych, kolejowych połączeń regionalnych aglomeracji poznańskiej – zaznacza Górny, który w czerwcu 2021 roku zakończył pracę
w Urzędzie Gminy Dopiewo.

Przedterminowe wybory na Wójta wygrał Paweł Przepióra, pełniący wcześniej funkcję Zastępcy Wójta. - Podjąłem się misji kontynuowania przerwanej kadencji. Gmina cały czas się rozwijała. Nie spadało tempo przyrostu ludności. Tak szybki rozwój wymaga wielu inwestycji infrastrukturalnych i działań również w sferze edukacyjno-społecznej – wspomina najważniejsze działania Paweł Przepióra.

W trakcie jego kadencji wykonano m.in. przekształcenie Ośrodka Pomocy Społecznej w Centrum Usług Społecznych, rozwój i bardzo sprawne działanie takich jednostek jak Gminny Ośrodek Sportu i Rekreakcji oraz Gminna Biblioteka i Centrum Kultury oraz placówek oświatowych na terenie gminy. Przepióra rozpoczął rozbudowę oczyszczalni ścieków w Dąbrówce, ale również pozyskał dofinansowania na łączną wartość 80 mln. zł. Podczas sprawowania przez niego urzędu uchwalono także miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
w Więckowicach pod przemysł i usługi.

Przepióra zauważał, że kluczowe jest zadbanie o rozwój infrastruktury. - Wszelkie badania, które robiliśmy pokazywały, że najważniejsze są inwestycje w infrastrukturę, szczególnie w miejscowościach gdzie deficyty infrastrukturalne są największe. Gmina Dopiewo przez ostatnie 35 lat – zmieniła się bardzo. Z gminy wiejskiej liczącej kilka tysięcy mieszkańców stała się 35 tys. gminą podmiejską, w wielu miejscach z typową zabudową dla terenów miejskich. Dzisiejsza gmina to inni ludzie, inna skala działania, inne wyzwania – dodaje Przepióra.

Gmina dziś i jutro

W 2024 roku mieszkańcy na Wójta wybrali Sławomira Skrzypczaka, dotychczasowego prezesa Zakładu Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Dopiewie. - Urodziłem się tutaj, znam to miejsce o dziecka. Widziałem jego rozwój i wiem jak rosną oczekiwania mieszkańców, dlatego zdecydowałem się kandydować – mówi obecny Wójt. - W tym miesiącu gdy samorząd gminny obchodzi swoje 35 urodziny, jeżeli można tak powiedzieć, ja obchodzę pierwszy rok swojej kadencji. Bardzo ważne jest dla mnie zachowanie zrównoważonego rozwoju, dlatego będziemy chcieli realizować zadania inwestycyjne mając na uwadze rozwój społeczny. Głównym celem jest stworzenie nowoczesnej i funkcjonalnej infrastruktury, która poprawi komfort i bezpieczeństwo Nas wszystkich. Wszystko w kierunku, aby Nasza wspólnota rosła w siłę i dalej się rozwijała – wymienia Sławomir Skrzypczak.

- Zdajemy sobie sprawę z tego, że wielu mieszkańców nie pamięta, jak dużą zmianę przeszliśmy jako gmina. Dlatego rozmawiamy z nimi na co dzień, konsultujemy nasze plany inwestycyjne. Chcemy, by wszyscy mieli wpływ na przyszłość – zaznacza Skrzypczak. - Chcę dalej rozwijać Naszą Gminę zachowując jej charakter i wartości.  Rozpoczęliśmy w poprzednim roku rozbudowę Szkoły Podstawowej nr 2 w Skórzewie, a w bieżącym roku rozpoczęły się prace przy budowie budynku przy Szkole Podstawowej w Dopiewcu, w którym będzie znajdowała się m. in. długo wyczekiwana sala gimnastyczna. Powstają kolejne kilometry dróg m.in. w Palędziu ul. Leśna, w Skórzewie Porankowa, Tęczowa, Jowisza, Strumykowa i Księżycowa, w Dopiewie ul. Młyńska i Kasztanowa. Właśnie jesteśmy po otwarciu przetargu na budowę kolejnego odcinka Drogi Wzdłuż Torów od ul. Kolejowej od dworca w Palędziu do ul. Widok. Kontynuujemy prace związane z Zagospodarowaniem Centrum Dopiewa, rozebraliśmy część budynków zajmowanych wcześniej przez Zakład Usług Komunalnych, w bieżącym miesiącu mam nadzieję zakończymy postępowanie przetargowe na rozbiórkę ostatniego budynku, ale również inwestujemy w tereny rekreacyjne budując je oraz doposażając - wymienia Wójt.

Gmina Dopiewo to dziś miejsce, które wciąż się zmienia, ale nie zapomina o swoich korzeniach. Jej historia to dowód na to, że samorządność działa – kiedy jest oparta na współpracy, zaufaniu i wizji długofalowego rozwoju. - Przed Gminą wiele wyzwań. Dynamiczna rzeczywistość powoduje, że wsłuchujemy się w głos mieszkańców, ponieważ to Oni są przyszłością tego miejsca – zaznacza obecny Wójt.

Mateusz Szymandera
Michał Juskowiak
artykuł opublikowany w majowym numerze "Czasu Dopiewa"